ترمیستور یا سنسور دمایی کولر گازی چیست؟

کولرهای گازی یکی از بهترین دستگاه‌های حال حاضر جهان هستند که به منظور سرمادهی و گرمادهی به محیط مورد استفاده قرار می‌گیرند. کولرهای گازی متشکل از اجزای متنوع و بسیار زیادی هستند که هماهنگ با یکدیگر عمل کرده تا چرخه تبریدی دستگاه را به سرانجام برسانند. یکی از اجزای سازنده و کارآمد کولر گازی، ترمیستور است. ترمیستور که بیشتر با نام سنسور دمایی شناخته می‌شود قطعه‌ای مهم با کارایی بسیار بالا است که مسئولیت تشخیص دما در کولر گازی را بر عهده دارد. به طور کلی می‌توان گفت که فعالیت کولر گازی تا حد زیادی وابسته به این بخش از دستگاه خواهد بود. ترمیستور یا سنسور دمایی کولر گازی، مبحثی است که در این مقاله از سایت بانه ویترین درباره آن آموزش داده می‌شود. کارشناسان ما با تحقیق همه جانبه، موارد مهم و اصولی درباره سنسور دمایی کولر گازی را جمع‌آوری کرده و در اختیار شما عزیزان قرار داده‌اند.

ترمیستور یا سنسور دمایی چیست؟ترمیستور چه وظیفه‌ای بر عهده دارد؟ترمیستور کولر گازی چند نوع است؟نحوه بررسی و تست ترمیستور کولر گازیچگونه از بروز مشکل در ترمیستور باخبر شویم؟جمع‌بندی

ترمیستور یا سنسور دمایی چیست؟

ترمیستور یا سنسور دمایی یکی از قطعات به کار رفته در کولر گازی است که با ارسال اطلاعات خود به برد دستگاه، روشن شدن و چگونگی فعالیت دستگاه را کنترل می‌کند. به بیان ساده‌تر برد به واسطه ترمستور از میزان دما و درجه حرارت محیط و همچنین دمای لوله‌های دستگاه اطلاع می‌یابد. برد کولر گازی براساس اطلاعات دمایی دریافتی از کلیه سنسورهای به کار رفته در دستگاه، فرمان‌های لازم برای شروع به کار کمپرسور یا متوقف شدن آن و همچنین تنظیم دور موتور را صادر خواهد کرد. بنابراین چون روشن شدن کمپرسور و میزان قدرت دور موتور آن به عملکرد ترمستور بستگی دارد، پس کوچکترین اختلال و مشکلی که برای ترمیستور به وجود آید، مانع از روشن شدن کولر گازی خواهد شد. در ادامه این مطلب با کارایی ترمیستور یا سنسور دمایی کولر گازی  و انواع آن آشنا خواهید شد.

ترمیستور چه وظیفه‌ای بر عهده دارد؟

اصلی‌ترین وظیفه‌ای که ترمیستور کولر گازی بر عهده دارد این است که براساس نوع ساختار خود، نسبت به تغییرات دما، مقاومت خود را تغییر داده و تغییرات ایجاد شده را به صورت سیگنال برای برد دستگاه ارسال خواهد کرد زمانی که اطلاعات ارسالی از ترمیستور یا سنسور دمایی کولر گازی در اختیار برد قرار گیرد، برد دستگاه با توجه به اطلاعاتی که در اختیار دارد، دستورات لازم برای چگونگی فعالیت دستگاه را صادر می‌کند. یعنی می‌توان گفت که برد کارکرد کمپرسور را با توجه به میزان دمای محیط تعیین می‌کند. برای اینکه کار کولر گازی بدون توقف باشد، باید ارتباط بین ترمیستور یا سنسور دمای کولر گازی با برد آن دائمی باشد.

نحوه فعالیت و هماهنگی بین برد و ترمیستور به این صورت است که برد مکررا ولتاژی معین را به ترمیستور ارسال می‌کند. این ولتاژ برگشت داده می‌شود، ولتاژ برگشت داده شده به وسیله برد بررسی شده و براساس مقاومت ترمیستور، از طریق محاسبه ولتاژ برگشتی، برد از درجه حرارت و دمای دقیق هوا آگاه خواد شد. پس می‌توان گفت که سیگنال‌های ارتباطی بین ترمیستور و برد، همان ولتاژی است که فرستاده شده و برگشت داده می‌شود.

ترمیستور کولر گازی چند نوع است؟

ترمیستور یا سنسور دمایی کولر گازی که برای تشخیص دما مورد استفاده قرار می‌گیرند با توجه به نوع کارکرد و همچنین میزان مقاومتی که دارند، در دو دسته قرار می‌گیرند. یکی سنسور NTC و دیگری سنسور  PTC هستند که سنسور پایپ و سنسور محیطی نیز گفته می‌شوند.

• سنسور NTC یکی از انواع ترمیستور است که وقتی گرم شود، مقاومت آن کاهش خواهد یافت  و برعکس آن زمانی که این سنسور سرد شود، مقاومت سنسور به مقدار بسیار زیادی افزایش می‌یابد. ترمیستور NTC مختصری از کلمات NEGATIVE THERMAL COEFFICIENT است که به آن سنسور دمای محیطی می‌گویند. البته بعضا با نام سنسور اتاقی نیز از آن یاد می‌شود.
• سنسور PTC نیز از جمله انواع ترمیستور است که نحوه فعالیت آن کاملا متمایز ار سنسور محیطی است. این سنسور زمانی که گرم شود، مقاومت بیشتری به دست خواهد آورد و چنانچه به آن سرما داده شود، مقاومت سنسور پایین می‌آید. ترمیستور PTC مختصر شده کلمات positive thermal coefficient  است و از آن با نام سنسور پایپ یاد می‌شود. بهتر است بدانید که سنسور پایپ برای تشخیص دمای لوله و بیشتر در زمستان برای مدار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نحوه بررسی و تست ترمیستور کولر گازی

همان طور که در بالا به آن اشاره کردیم کار ترمیستور بسیار مهم بوده و مختل شدن فعالیت آن در کارکرد کل دستگاه اختلال ایجاد خواهد کرد. برای آنکه بتوانید از کارکرد صحیح و بی‌نقص ترمیستور یا سنسور دمایی کولر گازی اطمینان حاصل کنید. باید اول سنسور دمایی را از برد دستگاه جدا کنید و سپس با کمک اهم متر میزان مقاومت ترمیستور را اندازه‌گیری نمایید. اما در اینجا کار تمام نمی‌شود. زیرا نمی‌توان که هر میزان از مقاومت را مطلوب دانست. ترمیستورها توسط کمپانی‌های متفاوتی طراحی و تولید می‌شوند. بنابراین از یکدیگر متمایز بوده و در شرایط مختلف دمایی، میزان اهم متفاوت از یکدیگر دارند. به طور کلی ترمیستور و بردی که در یک کولر گازی به کار می‌روند، منطبق و متناسب با یکدیگر طراحی می‌شوند.

یعنی نوع سیگنال‌ها و اطلاعاتی که توسط سنسور به برد ارسال می‌شود، فقط به وسیله همان برد قابل رمز گشایی و درک خواهند بود. برای اینکه بتوانید بهتر از کولر گازی خود نگهداری کنید، بهتر است که جدولی تهیه کرده که میزان اهم سنسور هر برند را در دماهای متفاوت نشان دهد.

چگونه از بروز مشکل در ترمیستور باخبر شویم؟

هر لحظه این امکان وجود دارد که ترمیستور یا سنسور دمایی کولر گازی دچار مشکل شده و خراب شود. بعضی اوقات ممکن است که سنسور دمایی کولر گازی آسیب دیده باشد و در نتیجه آن دستگاه بی‌وقفه کار کند و خاموش نشود. این امر باعث می‌شود دمای محیط افت شدید داشته باشد و بسیار سرد شود یا در صورتی که کارکرد دستگاه گرمایشی باشد، دمای محیط به مقدار زیادی افزایش یابد و گرمای زیادی محیط را فرا بگیرد. چنانچه این مشکل را سریعا برطرف نکنید علاوه بر اینکه شرایط دمایی محیط مطلوب نخواهد بود، میزان مصرف انرژی نیز بیشتر شده و به طبعیت از آن هزینه‌ها نیز افزایش می‌یابد. البته این امکان نیز وجود دارد که در اثر خرابی ترمیستور کولر گازی اصلا روشن نشود یا در صورت روشن بودن کارایی مطلوب را نداشته باشد.

توجه داشته باشید که چنانچه میزان گرمادهی و سرمادهی دستگاه مطلوب نبود، نشان‌دهنده بروز مشکل در سنسور دمایی آن است. بنابراین در سریع‌ترین زمان ممکن برای تعمیر یا جایگزینی آن اقدام کنید.

جمع‌بندی

ترمیستور یا سنسور دمایی کولر گازی از اجزای اصلی سازنده کولر گازی است که وظیفه تشخیص دمای محیط را بر عهده دارد. البته سنسورهای دیگری نیز در کولر گازی استفاده می‌شوند که مقدار دمای کمپرسور یا لوله‌های آب و  لوله‌های گاز دستگاه را می‌سنجد. فعالیت کولر گازی تا حد بسیار زیادی بستگی به چگونگی عملکرد ترمیستور در دستگاه دارد. زیرا فعالیت کمپرسور و به طور کلی کارکرد دستگاه بستگی به تشخیص دما توسط سنسورهای دمایی دارد. ترمیستور کولر گازی بر دو نوع ترمیستور محیطی و ترمیستور پایپ است. ترمیستور محیطی در اپراتور قرار دارد و میزان دمای محیط بیرون را سنجیده و به برد دستگاه ارسال خواهد کرد. برد نیز با توجه به دمای تشخیص داده شده توسط سنسور دمای محیطی، کمپرسور را راه‌اندازی خواهد کرد.

همچنین سنسور پایپ نیز که برای اندازه‌گیری میزان دمای لوله‌های داخلی دستگاه استفاده می‌شود، کارایی زیاد و بسیار مفیدی دارد. بنابراین به علت اینکه وظیفه ترمیستور در بهبود عملکرد و افزایش کارایی کولر گازی نقش مهمی دارد، پس مراقبت از آن نیز در نگهداری از کولر گازی مهم و حیاتی است.